آشنایی با انواع استنلس استیل و کاربردهای آن در صنعت

استنلس استیل یا فولاد ضدزنگ، یکی از پرکاربردترین آلیاژها در صنایع گوناگون است. ترکیب اصلی این آلیاژ از آهن، کروم و مقدار کمی نیکل و دیگر عناصر تشکیل شده که مقاومت آن در برابر خوردگی را به‌شکل چشمگیری افزایش می‌دهد. اما نکته مهم‌تر این است که استنلس استیل به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی مهم‌ترین انواع این آلیاژ می‌پردازیم.

استیل آستنیتی (سری 300)

آلیاژهای آستنیتی رایج‌ترین نوع استنلس استیل در دنیا هستند. این گروه دارای ساختار کریستالی مکعبی با وجوه مرکز پر (FCC) بوده و معمولاً شامل درصد بالایی از نیکل و کروم هستند.

ویژگی‌ها:

مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی

جوش‌پذیری آسان

شکل‌پذیری عالی

کاربردها:

صنایع غذایی و دارویی

تجهیزات پزشکی

لوازم خانگی مانند سینک، یخچال و ماشین ظرف‌شویی

استیل فریتی (سری 400)

آلیاژهای فریتی دارای ساختار کریستالی مکعبی با وجوه مرکزی (BCC) هستند و معمولاً نیکل کمتری نسبت به نوع آستنیتی دارند. این موضوع باعث می‌شود تا قیمت آن‌ها اقتصادی‌تر باشد.

ویژگی‌ها:

مقاومت متوسط در برابر خوردگی

استحکام مکانیکی بالا

ضریب انبساط حرارتی پایین‌تر از آستنیتی‌ها

کاربردها:

صنایع خودروسازی

اگزوز و سیستم‌های خروجی موتور

تجهیزات صنعتی سبک

استیل مارتنزیتی

این دسته بیشتر به دلیل سختی بالا و قابلیت عملیات حرارتی شناخته می‌شود. برخلاف آلیاژهای آستنیتی، مارتنزیتی‌ها قابلیت سختکاری دارند.

ویژگی‌ها:

سختی و استحکام بالا

مقاومت در برابر سایش

قابلیت ماشین‌کاری خوب

کاربردها:

تیغه‌های صنعتی و ابزارهای برش

تجهیزات مکانیکی خاص

قطعات مقاوم در برابر فشار و ضربه

استیل دو فازی (Duplex)

آلیاژهای دو فازی ترکیبی از ساختار فریتی و آستنیتی هستند و سعی می‌کنند مزایای هر دو را در یک آلیاژ واحد گرد هم آورند.

ویژگی‌ها:

مقاومت بالا در برابر خوردگی به‌ویژه در محیط‌های کلریدی

استحکام مکانیکی بسیار بالا

جوش‌پذیری متوسط

کاربردها:

صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

تجهیزات دریایی

صنایع شیمیایی و پالایشی

شناخت دقیق انواع استنلس استیل و کاربردهای آن می‌تواند نقش مهمی در انتخاب متریال مناسب برای پروژه‌های صنعتی داشته باشد. هرکدام از این آلیاژها، مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند و با توجه به شرایط محیطی، نوع استفاده و بودجه، باید به‌درستی انتخاب شوند. استفاده صحیح از این آلیاژها می‌تواند عمر مفید تجهیزات را افزایش داده و از هزینه‌های جانبی بکاهد.